Έθιμα Χριστουγέννων ....

Και μπαίνω κατ' ευθείαν στο ψητό.
Στο νησί της Θάσου οι οικογένειες κρατούν ένα πολύ παλιό έθιμο: Το σπόρδισμα των φύλλων. Κάθονται όλοι γύρω από το αναμμένο τζάκι, τραβούν την ανθρακιά προς τα έξω και ρίχνουν γύρω στ' αναμμένα κάρβουνα, φύλλα ελιάςε, βάζοντας στο νού τους από μια ευχή, χωρίς όμως να την πουν στους άλλους. Όποιου το φύλλο γυρίσει περισσότερο, εκείνου θα πραγματοποιηθεί η ευχή του.

Στην Καβάλα αρκετοί κάτοικοι διατηρούν ακόμα κάποια από τα έθιμα που έφεραν μαζί τους οι πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη, όπως είναι το σπάσιμο του ροδιού μπροστά στην είσοδο του σπιτιού για καλή τύχη (μέχρι την Αθήνα έχει φτάσει αυτό!!!) αλλά και η μεταφορά μια πέτρας - από το μικρότερο μέλος της οικογένειας - στο εσωτερικό του σπιτιού για να είναι στέρεο το σπίτι και γερή ολόκληρη η οικογένεια την νέα χρονιά.

Πάμε πιο κάτω σιγά σιγά. Ρούμελη! Κλασσικά έχουμε το σφάξιμο του γουρουνιού και φτάνουμε μέχρι το πάντρεμα της φωτιάς. Εκτός από τα κάλαντα διατηρούνται ακόμα ορισμένα παραδοσιακά έθιμα, όπως αυτά που είπα παραπάνω. Η χοιροσφαγή και το αρραβώνιασμα της φωτιάς.
Το "αρραβώνιασμα" γίνεται ξημερώματα των Χριστουγέννων (επειδή πολλές τελετές των Αρχαίων Ελλήνων γίνονταν βράδυ, ο χριστιανισμός για να μπορέσει να επιβιώσει προσάρμοσε τις δικές του τελετές να γίνονται βράδυ). Η νοικοκυρά βάζει ένα μεγάλο ξύλο στο τζάκι και σύμφωνα με την παράδοση εκείνη την ώρα ό, τι ζητήσεις - βεβαίως θα πρέπει να αφορά τα παιδιά και όχι τους παντρεμένους - μπορεί να γίνει.
Αντίθετα το πάντρεμα της φωτιάς γίνεται τα ξημερώματα της Πρωτοχρονιάς. Στο τζάκι μπαίνουν δύο μεγάλα ξύλα που φροντίζει ο νοικοκύρης να είναι ισομερή για να καίγονται το ίδιο. Σύμφωνα με την παράδοση εκείνη την ώρα που δεν αλλάζει μόνο ημέρα, αλλά αλλάζει και χρόνος όποια ευχή ή όποια κατάρα και αν κάνει ο άνθρωπος αυτή θα πιάσει τόπο.

Ιεροτελεστία σε όλη την Ελλάδα η σφαγή του γουρουνιού. Αναλάμβαναν να το σφάξουν οι άνδρες την ημέρα της γιορτής του Αγίου Ιγνατίου, 20 Δεκεμβρίου. Ηταν το κύριο φαγητό στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι.
Βράδυ παραμονής τα παιδιά περίμεναν με μεγάλη χαρά να πουν τα κάλαντα. Τα οποία βέβαια σε ακριτικά χωριά, λέγονταν κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες. Αν προστεθεί και η φτώχεια μπορούμε να καταλάβουμε ότι τα κάλαντα εκείνη την εποχή λέγονταν πραγματικά "για το καλό"!
Οι νοικοκυρές έδιναν στα παιδιά όχι χρήματα, λόγω φτώχειας, αλλά ότι υπήρχε στο σπίτι: βρασμένο καλαμπόκι με ζάχαρη, κουλουράκια, καρύδια, κάστανα ή καραμέλες. Η ανταμοιβή δεν ήταν φιλανθρωπία. Ήταν πράξη ευγνωμοσύνης προς τα παιδιά για τις ευχές που έδιναν για την αφθονία και τον πολλαπλασιασμό των αγαθών.

Τα ξημερώματα μετά τα κάλαντα, κάθε παιδί έπαιρνε ένα κάρβουνο από την μεγάλη φωτιά της πλατείας και το πήγαινε στους γονείς του, πράξη που συμβολίζει το πνευματικό φως που χαρίζουν τα αθώα παιδιά στους μεγάλους.

Κλείνω προς το παρόν με μία καταγγελία: Τέρμα πια οι γαλοπούλες στο χριστουγεννιατικο τραπέζι. Ας ξαναγυρίσουμε στο πατροπαράδοτο, νοστιμότατο, μαλακότατο χοιρινό κρεατάκι.